Materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Zamek Królewski - Muzeum i Archiwum Główne Akta Dawnych 27-28 października 2016 r.
Konferencja była dopełnieniem wystawy pod tym samym tytułem (28.10- 4.12.2016). Sesja i wystawa przypominały o 490. rocznicy śmierci ostatniego księcia Mazowsza Janusza III w 1526 r. i inkorporacji lenna mazowieckiego do Korony. Na konferencji zarysowały się wyraźnie ważkie problemy dziejów średniowiecznego Mazowsza, które pozwalają wnikliwiej spojrzeć na osiągnięcia tej dzielnicy za panowania władających nią książąt.
Opublikowane w tomie teksty referatów mienią się różnorodnością tematów i sposobów ich ujęcia; od panoramicznych syntez ważkich problemów natury politycznej, w tym polityki dynastycznej, przez zagadnienia ekonomiczne i prawne oraz osiągnięcia fundacyjne, po prezentacje bardziej szczegółowe.
(ze wstępu Przemysława Mrozowskiego)
Prezentowany tom posesyjny zawiera 20 artykułów i stanowi podsumowanie aktualnie prowadzonych badań.