Katalog wystawy ZA OJCZYZNĘ I NARÓD. 300 LAT ORDERU ORŁA BIAŁEGO
Broń Katalogi wystaw Muzealnictwo Numizmatyka Złotnictwo
red. naukowa Anna Szczecina- Berkan, Marta Męclewska, Marek Makowski, Tomasz Jeziorowski
rok wydania: 2006ISBN: 83-7022-151-3wydawnictwo: Zamek Królewski w Warszawie
Katalog towarzyszący wystawie pod tym samym tytułem, czynnej na Zamku Królewskim w Warszawie od 10 listopada 2005 do 31 stycznia 2006 r.
Tak jak wystawę uznać można za wydarzenie naukowe, tak katalog - za przełom w dotychczasowym stanie wiedzy o historii orderu. Przynosi on niezwykle bogaty, po raz pierwszy zestawiony materiał źródłowy z różnych dziedzin sztuki związanych z historią orderu - złotnictwa, rzemiosła artystycznego, malarstwa, grafiki i medalierstwa ze zbiorów czołowych muzeów publicznych i kościelnych w kraju oraz ze zbiorów drezdeńskich, petersburskich, moskiewskich i wiedeńskich. Prezentację różnorodnych obiektów w układzie chronologicznym poprzedzają rozprawy na poszczególne tematy, przedstawiające w większości nowe ustalenia faktograficzne, które stawiają w zupełnie nowym świetle nie tylko początki orderu, ale i dzieje jego odznak. Na podstawie nieznanych dotąd archiwaliów katalog podaje nowe ustalenia nt. daty pierwszego nadania odznak orderu, a także ich pierwotnych kształtów, opisy nieznanych łańcuchów orderowych, strojów wielkiego mistrza i kawalerów w czasach saskich, niezwykłą historię Łańcucha i Miecza Orderu Orła Białego z fundacji Stanisława Augusta, dzieje łańcuchów wykonanych w Królestwie Kongresowym, wyjaśnia datację i przeznaczenie medali orderowych bitych na zlecenie Augusta II i Augusta III. Przedstawia historię Orła Białego jako herbu polskiego, prezentuje ordery cudzoziemskie znane w Polsce przed wprowadzeniem Orderu Orła Białego, próby ustanowienia Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i nieznany epizod z Orderem Janiny Sobieskich. Ukazuje dzieje Orderu Orła Białego od jego saskich początków, poprzez lata panowania Stanisława Augusta, wznowienie za czasów Księstwa Warszawskiego i w Królestwie Polskim, okres przywłaszczenia przez carów rosyjskich, odrodzenie orderu po odzyskaniu niepodległości, lata na obczyźnie, aż po ponowne przywrócenie orderu w kraju. Prezentuje kolejnych suwerenów orderu i dwunastu Wielkich Mistrzów - Prezydentów RP.
Bogato ilustrowana, starannie wydana publikacja, to efekt pracy wielu naukowców, historyków, historyków sztuki i zabytkoznawców z licznych muzeów, bibliotek i archiwów z Polski, Niemiec, Rosji i Austrii. Planowany drugi tom wydawnictwa będzie zawierał blisko 1400 nazwisk kawalerów Orderu Orła Białego z całego trzechsetlecia.
Tak jak wystawę uznać można za wydarzenie naukowe, tak katalog - za przełom w dotychczasowym stanie wiedzy o historii orderu. Przynosi on niezwykle bogaty, po raz pierwszy zestawiony materiał źródłowy z różnych dziedzin sztuki związanych z historią orderu - złotnictwa, rzemiosła artystycznego, malarstwa, grafiki i medalierstwa ze zbiorów czołowych muzeów publicznych i kościelnych w kraju oraz ze zbiorów drezdeńskich, petersburskich, moskiewskich i wiedeńskich. Prezentację różnorodnych obiektów w układzie chronologicznym poprzedzają rozprawy na poszczególne tematy, przedstawiające w większości nowe ustalenia faktograficzne, które stawiają w zupełnie nowym świetle nie tylko początki orderu, ale i dzieje jego odznak. Na podstawie nieznanych dotąd archiwaliów katalog podaje nowe ustalenia nt. daty pierwszego nadania odznak orderu, a także ich pierwotnych kształtów, opisy nieznanych łańcuchów orderowych, strojów wielkiego mistrza i kawalerów w czasach saskich, niezwykłą historię Łańcucha i Miecza Orderu Orła Białego z fundacji Stanisława Augusta, dzieje łańcuchów wykonanych w Królestwie Kongresowym, wyjaśnia datację i przeznaczenie medali orderowych bitych na zlecenie Augusta II i Augusta III. Przedstawia historię Orła Białego jako herbu polskiego, prezentuje ordery cudzoziemskie znane w Polsce przed wprowadzeniem Orderu Orła Białego, próby ustanowienia Orderu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i nieznany epizod z Orderem Janiny Sobieskich. Ukazuje dzieje Orderu Orła Białego od jego saskich początków, poprzez lata panowania Stanisława Augusta, wznowienie za czasów Księstwa Warszawskiego i w Królestwie Polskim, okres przywłaszczenia przez carów rosyjskich, odrodzenie orderu po odzyskaniu niepodległości, lata na obczyźnie, aż po ponowne przywrócenie orderu w kraju. Prezentuje kolejnych suwerenów orderu i dwunastu Wielkich Mistrzów - Prezydentów RP.
Bogato ilustrowana, starannie wydana publikacja, to efekt pracy wielu naukowców, historyków, historyków sztuki i zabytkoznawców z licznych muzeów, bibliotek i archiwów z Polski, Niemiec, Rosji i Austrii. Planowany drugi tom wydawnictwa będzie zawierał blisko 1400 nazwisk kawalerów Orderu Orła Białego z całego trzechsetlecia.